ضوابط طراحي و اجراي «نما» در ساختمانهاي جديد با هدف جلوگيري از ادامۀ آشفتگي سيماي پايتخت، ابلاغ شد. مقررات «نما» كه براي اولينبار، صورت ساختمانها را همانند قسمتهاي پنهان سازه، مشمول رعايت اصول واحد ميكند، داراي 30 ضابطه است كه از ابتداي نماكاري (خريد مصالح) تا انتهاي آن را شامل ميشود. احكام ضوابط نما در سه سطح «الزام»، «توصيه» و «پرهيز» تنظيم شده؛ بهطوريكه استفاده از مصالح مقاوم در برابر فرسايش و آلودگي، «ضروري» و بهكارگيري مجسمه و نمادهاي ضدفرهنگي و رنگهاي تند، «ممنوع» عنوان شده است. معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران ضوابط جديد طراحي و اجراي «نما» در انواع ساختمانها را به مناطق 22گانه ابلاغ كرد. اين ضوابط پيشتر بهصورت كلي مطرح شده بود اما هم اكنون جزئيات آن كه شامل 30 نوع مقررات و دستورالعمل براي نحوۀ چيدمان نماي ساختمانها ميشود، اعلام شده و بايد توسط سازندهگان، اعمال و مورد استفاده قرار گيرد. ضوابط جدید از ابتداييترين مرحلۀ نماكاري كه همان «خريد مصالح مخصوص نما» است، فرمان عمليات نما را تحت كنترل ميگيرد و سپس بر مراحل مياني همچون «طراحي نما» و مرحله اصلي يعني «اجراي نما» نظارت ميكند. صورت ساختمانها بهعنوان اجزای تشكيلدهنده سيماي تهران، تاكنون چندان تحت كنترل نبوده و برخلاف ساير قسمتهاي پنهان ساختمان كه مشمول مقررات نظام مهندسي و شهرداري است، اجراي «نما» عملاً خارج از محدودۀ استحفاظي اين دو نهاد بوده و نماها بيشتر تحتتأثير سليقۀ افراد و به اصطلاح بساز بفروش ها یا تقليد چشمي يك سازنده از كار سازندۀ ديگر، اجرا شده است. بهعنوان مثال، در سالهاي اخير، نوعي سنگنما كه چندان هم در برابر فرسايش ناشي از نور خورشيد و رطوبت و باد و باران، مقاومت كافي ندارد، به نماي غالب ساختوسازهاي مسكوني بدل شده است. اين اواخر هم، نورپردازيهاي نهچندان جذاب، در ساختمانهاي جديد برخي مناطق مُد شده است. براي ساماندهي اين آشفتهبازار، دفتر معماري و ساختمان معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران، مجموعهاي تحت عنوان «ضوابط عام نماي ساختمان» را تدوين كرده تا با اجراي آن توسط سازندهگان و نظارت شهرداران مناطق بر حسناجراي اين ضوابط واحد، سيماي شهر تهران از آشفتگي سالهاي اخير فاصله گرفته و به سمت آراستگي حركت نماید. ضوابط جديد نماي ساختمان، داراي سه سطح ايجابي، توصيهاي و سلبي است به اين معني كه عمل به بخشي از ضوابط از سوي سازندهها، حكم الزام دارد. براي بخشي ديگر، حالت توصيهاي در نظر گرفته شده و ساير ضوابط نيز حكم «پرهيز» و عدم اجرا را دارد. در قالب مقرراتي كه شهرداري تهران براي نحوۀ طراحي و اجراي نماي ساختمانهاي جديد وضع كرده، مالكان پروژههاي ساختماني بايد از به كارگيري رنگهاي تند و غيرهماهنگ با نماي غالب ساختمانهاي محله، پرهيز كنند و همه تأسيسات فني نصبشده در بيرون و بام ساختمان را در برابر «ديدعمومي» استتار كنند. همچنين استفاده از مصالح مقاوم در برابر فرسايش و آلودگي، يك الزام است و در مقابل، بايد از نصب علائم، نماد و مجسمههاي اشاعهدهندۀ تفكرات ديني و ضد فرهنگي پرهيز شود. مديريت شهري، براي تضمين اجراي ضوابط نما، عدول از حداقلهاي پيشبيني شده در ضوابط را جزء خطوط قرمز مربوط به پايانكار قرار داده به اين معني كه اگر «نما» با دستورالعملها تناسب نداشته باشد، پايانكار ساختماني صادر نخواهد شد. 30 ضابطه براي سيماي تهران
- چند نمونه از نماهای تقدیر شده توسط کمیتۀ نما:
1-ساختمان فرمانیه: طرح برگزیدۀ کمیتۀ نما منطقۀ یک در سال 1392، زیربنا: 4045 مترمربع، کارفرما: منصور فرج الهی، آرشیتکت: احسان مالکی
2- برج سبز زعفرانیه: پروژۀ تقدیر شده شهرداری منطقۀ یک در سال 1393، زیربنا: 7600 مترمربع، کارفرما: رضا خلیلی، آرشیتکت:
3- مجتمع تجاری نگین رازی: تجاری برگزیدۀ شهرداری های تهران، منطقۀ هفده در سال 1394، زیربنا: 16300 مترمربع، کارفرما: کاظم مؤذن، آرشیتکت: احسان مالکی
نویسنده: